کلمه هولوگرافی در اصل از واژه یونانی “هولو – HOLOS” به معنی تمام و کامل گرفته شده است. مخترع هولوگرافی ، دنیس گابور، در نظر داشته است که تاکید کند که تمام اطلاعات امواج نور (هم فاز و هم دامنه) تماما ثبت شده است. به این مفهوم که ثبت تداخل دو پرتو منسجم مرجع و شئ است. ولی به هر حال عدم وجود منبع نوری قدرتمند با نور منسجم در آن زمان، کلمه هولوگرافی تا زمان اختراع لیزر یک پارادوکس اپتیکال باقی ماند.
اولین اجرای واقعی کلمه هولوگرافی در 1961-62 به وسیله دو مهندس امواج رادیویی، لایت و اپاتنیکس در دانشگاه میشیگان و یک فیزیکدان دنیس یوک در موسسه اپتیکال ایالتی سن پترزبورگ روسیه ارائه شد.لایت و اپاتنیکس تکنیک off-axis برای یک پارچه سازی نمایش هولوگرام ها را پیشنهاد کردند. به این مفهوم که ثبت الگوی تداخل روی یک صفحه حساس به نور که توسط پرتوهای نور منسجم بازتاب شدهاز شئ و بازتاب پرتوی مرجع از ایینه همان طور که در شکل 1,2aنشان داده شده است، تولید می شود. هم چنین با نوردهی مجدد صفحه با همان پرتو مرجع با همان خصوصیات ،تصویر سه بعدی از شئ را بازسازی کردند که با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده بود.
دنس یوک الگوهایی را پیشنهاد داد که به عنوان الگوی تداخل شکل گرفته روی یک صفحه حساس به نور به وسیله پرتو شئ و پرتو مرجع از سمت مخالف تشکیل شده بود. (شکل 1,3a) هم چنین صفحه حساس به نور با ضخامت کافی (thickness) را ارائه کرد تا برای ثبت حجم الگوی تداخل سه بعدی پرتو ها مناسب و کارامد باشد. که احتیاج به نور منسجم برای بازسازی هولوگرام ندارد. نوردهی با نور سفید انجام می شود و بازسازی در جلوی تصویر بصری خود شئ صورت می گیرد. (شکل 1.3,b)
در حالی که روش ثبت هولوگرام off-axis لایت و اپاتنیکس، پایه پیدایش اپلیکیشن های بسیاری در مترولوژی نوری و پردازش اطلاعات اپتیکال شده است؛ روش هولوگرام های حجیم (volume) دنیس یوک، روش غالب در هولوگرام های کیفیت بالا شد.
هولوگرافی دیجیتال به اواخر 1960 و اوایل 1970 برمی گردد و با استفاده از مزایای کامپیوتری دیجیتال و انعطاف پذیری آن ها در پردازش عددی پیچیده و فیلترهای فضایی برای اطلاعات و… رویای نمایش اطلاعات سه بعدی محقق شد و به وسیله اضافه شدن آنالیز عددی اطلاعات حامل به وسیله هولوگرام های نوری ایجاد شد.
با توجه به خواص بی شمار هولوگرافی می توان ازآن در شاخه های مختلف صنعت و مهندسی سود برد . این کاربرد ها عبارتند از :
ونهایتا ایجاد تصاویر سه بعدی به منظور خلق یک ابزار موثر جهت جلوگیری از رقابتهای ناسالم که عموما برچسب هولوگرام نامیده می شود .معتبر شدن یک محصول از طرفی باعث جلب اعتماد مصرف کنندگان و از طرف دیگر باعث بالا رفتن احتمال کپی برداری از روی آن می شوداین امر در حالی است که کالای تقلبی با ظاهری یکسان و کیفیتی پایین تر از محصول اصل رفته رفته باعث از بین رفتن اعتبار تولید کننده اصلی می شود.
استفاده از برچسبهای سه بعدی لیزری ( هولوگرام ) راه حلی نو برای حل این مشکل در کشورهای پیشرفته است . استفاده از برچسب هولوگرام تحت اختیار محدود کشورهای پیشرفته میباشد که تنها ارائه حق ثبت مالکیت تجاری محصول ، امکان چاپ برچسب هولوگرام را مهیا میسازد و چون تنها دارندگان ثبت مالکیت تجاری امکان چاپ را دارند کپی برداری برای سودجویان غیرممکن میگردد .
از هولوگرام از آن جهت به برچسب اطمینان یاد میشود که پس از تولید، قابل کپی براداری و تکثیر مجدد نمیباشد.لذا برای شرکتهایی که در امر صادرات فعال هستند و یا محصولات آنها در کشور نیز از معروفیت بسیار بالایی برخوردار است , استفاده از برچسب هولوگرام لازم و ضروری به نظر میرسد چراکه مصرف کنندگان اعتبار هولوگرام را میدانند و به محصولاتی که برچسب هولوگرام دارند اعتماد میکنند.
البته برای استفاده از تکنولوژی هولوگرافی مواردی را باید در نظر گرفت از جمله آنکه برخی شرکتها تنها نقش یک واسطه را ایفا میکنند که در اینصورت هیچگونه تضمینی وجود ندارد که شرکت تولید کننده اصلی دوباره اقدام به تولید برچسب های هولوگرامیک شرکت و فروش آن به خریدار دیگری ننماید و در صورت انجام این کار نیز قابل پیگرد نخواهد بود.
سیستم هولوگرافیک پروجکشن(Holographic Projection) تصویری تمام رنگی با رزولوشن بالا و بدون محدویت مکانی به صورت سه بعدی ارائه می دهد. بینندگان می توانند یک شئ و یا شخص واقعی را روی صحنه ببینند در حالی که با تصویر شئ و شخص مجازی در تعامل هستند.
این تصاویر در چشم انسان در فضا با عمق و پرسپکتیو و به صورت معلق دیده می شوند و تجربه ای به شدت نزدیک به واقعیت را در ذهن مخاطب ایجاد می کند. یکی از نکات مهم هولوگرافیک پروجکشن عدم نیاز به استفاده از عینک های مخصوص است و بیننده می تواند به طور مستقیم و بدون واسطه با تصویر مورد نظر ارتباط برقرار کند.پخش تصاویر هولوگرافیک می تواند روی یک صحنه (با تجهیزات خاص) و یا توسط یک پروجکتور روی یک صفحه شفاف و نامرئی ارائه شوند.
این تکنولوژی موج جدیدی در نحوه دید ایجاد می کند و تاثیرات شگرفی روی تمام زمینه های زندگی مثل تجارت، آموزش، علم و هنر و مراقبت و سلامتی دارد. هم چنین با هزینه و بودجه عظیم سینما ها برای پخش و اکران سه بعدی فیلم ها، توجه مردم به سیستم های سه بعدی جلب شده است و محققان بسیاری روی انواع نمایش آن تمرکز کرده اند.
یک هولوپروجکتور (HoloProjector) می تواند در فرمت بزرگ، روی سطوح متفاوت و در نقاط کانونی مختلف و یا حتا مقیاس های کوچک روی وسایل شخصی کوچک مثل تلفن های همراه باشد.
جذابیت دید سه بعدی، امری جدید نیست و اولین تجربه های آن به زمان استروسکوپ ها بر می گردد و تا اواخر قرن اخیر توسط فیلم های سه بعدی ادامه داشت. و در نهایت امروزه با استفاده از تکنولوژی هولوگرافی به شکل ویژگی های واقعیت مجازی (Virtual Reality) ادامه پیدا کرده است.
تکنولوژی هولوگرافیک سه بعدی بر پایه تکنیک های وهم آمیز نمایش Pepper’s Ghost (اولین تئاتر ویکتوریایی دهه 1860 لندن )می باشد. این تئاتر ها به این شکل بودند که یک بازیکر با لباس شبح مانند، به دور از چشم حضار، در زاویه ای از صحنه و نور می ایستد که تماشاگران سایه آن را می دیدند و لی بازیگر را از نظر آن ها پنهان بود.
این فناوری به سرعت در حال توسعه و رشد است و از ابتدا در رقابت های تجاری محصولات و تبلیغات کاربرد داشته است چرا که جلوه ای بسیار چشمگیر دارد و در خاطر مخاطب باقی می ماند.اولین بار این تکنیک توسط کمپانی های Big Brother(TV show) ، CocaCola و BMW برای تبلیغات تجاری استفاده شد.
تکنولوژی های نمایش سه بعدی مدرن نه تنها در در کامپیوترها و تلویزیون ها محبوب هستند؛ بلکه نمایش آن ها به صورت محیطی و درک تجربی آن به مراتب جذاب تر است. هولوگرافیک پروجکشن کاربردهای فراوانی دارد مثل: مدل سازی پزشکی، شبیه سازی پرواز، کنترل ترافیک هوایی، شبیه سازی میدان جنگ، تشخیص پزشکی، تشخیص آب و هوا، سرگرمی، تبلیغات، آموزش، انیمیشن ها، واقعیت مجازی، روبوتیک و …
سطح ابتدایی تر این جلوه ها را می توان در زندگی روزمره مشاهده کرد. تلویزیون های سه بعدی، لیبل های هولوگرام امنیتی و یا حتی تصاویر لنتی کولار روی بسته بندی ها.تصاویر معمولی با بالاترین کیفیت هم هنوز دوبعدی و تخت هستند. برای نزدیک شدن به واقعیت و عمق دید، حرکت موازی و پارامترهای دیگری مشابه واقعیت چشم انسان احتیاج است. که برای ایجاد چنین ویژگی هایی احتیاج به تجیزات خاصی می باشد.