انواع روش های بسته بندی مواد غذایی

بسته بندی، علمی است میان رشته ای که از جمله این رشته ها می توان به طراحی صنعتی، گرافیک، چاپ و مهندسی صنایع اشاره نمود. در زمینه طراحی بسته بندی و طراحی هولوگرام، استانداردهایی نیز تدوین گردیده که بسیاری از آنها مربوط به موقعیت های نظامی و لجستیک بوده و توسط مراکزی همچون US Navy و NAVSO ارائه گردیده اند. در این مقاله به بررسی روش های بسته بندی مواد غذایی می پردازیم.

معمولا در بازار فروش، برای هربسته بندی می توان وظایفی همچون نگهداری از محصول، ارائه اطلاعات مربوط به محتوا و شناساندن کالای پک شده را در نظر گرفت.

از جمله نمونه هایی از روش های بسته بندی مواد غذایی که در زمینه نگهداری مواد غذایی متداول گردیده اند، نمونه هایی هستند که با نام تجاری Tetra Pak و یا Tetra Brik شناخته شده اند که از نوع بسته بندی های چند لایه بوده و به منظور نگهداری طولانی مدت مواد غذایی در دمای محیط مورد استفاده واقع می شوند.

به دلیل آب بندی کامل این نوع بسته بندی، استفاده از مواد نگهدارنده در ترکیب ماده خوراکی، الزامی نیست که این امر امتیاز بزرگی برای این نوع پوشش بسته بندی از نظر صنایع غذایی محسوب می گردد.

روش بسته بندی تتراپک Tetrapak

یکی از انواع روش های بسته بندی مواد غذایی روش Tetrapak می باشد. بدنه نگهدارنده، در بسته بندی تتراپک از جنس مقوای چندلایه بوده که ضمن ممانعت از ورود نور، نقش شاسی را نیز ایفا می کند. بر روی لایه های مقوایی، در داخل بسته بندی، یک لایه نازک از آلومینیوم، لمینیت گردیده که مانع از انتقال مواد آلاینده به داخل بسته بندی و نیز تبادل رطوبت بین مواد داخل بسته و فضای خارجی می گردد.

تا اینجا، حداقل شرایط برای نگهداری موادغدایی تامین شده ولی جهت بالابردن مقاومت لایه آلومینیومی در برابر مواد غذایی اسیدی و نیز به منظور جلوگیری از تغییر طعم مواد خوراکی داخل ظرف، یک لایه نازک از پلاستیک پلی اتیلن(PE) که اصطلاحا فیلم پلی اتیلنه نامیده می شود، در داخلی ترین جدار ظرف و بر روی لایه آلومینیومی واقع می شود.

آنچه که در ایران متداول است، استفاده از تکنیک چاپ افست جهت انتقال طرح گرافیکی بر روی شیت بسته بندی، و سپس اتصال لبه ها با سیستمی است که اصطلاحا دوخت جرقه ای نامیده می شود. نکته جالب توجه در برخی از نمونه های بسته بندی تتراپک، مکانیزم درپوش پیچی موجود بر روی آن است.

در پوش پیچی

در پوش پیچی یکی دیگر از انواع روش های بسته بندی مواد غذایی می باشد. این در پوش پیچی که از چهار قطعه مجزا تشکیل گردیده است، دو عملکرد متفاوت را تواما انجام می دهد: پیچیدن و سوراخ کردن. سه قطعه از این مکانیزم، مشابه سایر نمونه های درپوش های پیچی هستند، بدین صورت که یک قطعه لوله ای شکل، بر روی بدنه ظرف، متصل شده و درپوش، ضمن حرکت چرخشی بر روی رزوه ها و حرکت به سمت پایین، نهایتا با مماس شدن مسیری حلقوی ازبالاترین سطح داخلی آن بر روی ضخامت دهانه بالایی قسمت لوله ای شکل متصل به بدنه، عمل آب بندی را انجام می دهد.

یک باریکه حلقه ای شکل نیز، با اتصال به درپوش و ممانعت از چرخش آن، به جز در زمان گسستگی نقاط اتصال، عدم گشودگی قبلی درب بسته بندی را تضمین می نماید.

پیشنهاد میکنیم مقاله زیر را نیز بخوانید:

بسته بندی کالا توسط لیبل بسته بندی طلا کوب

جنس در پوش پیچی

جنس این قطعات از پلی پروپیلن(PP) بوده و جهت ایجاد براقیت و تردی مناسب جهت تمرکز تنش پیچشی در نقاط اتصال درپوش به باریکه حلقه ای شکل، که منجر به تسلیم و رسیدن به آستانه شکست و پارگی می گردد، به میزان اندکی می توان از پلی استایرن (PS) نیز در ماده مورد استفاده جهت تزریق قطعات درب، استفاده نمود. قطعه چهارم که به صورت لوله ای شکل بوده و در یک سو، دندانه های برنده ای دارد، دارای رزوه هایی با فواصلی بیش از فواصل رزوه های داخلی درپوش است.

نتیجتا وقتی که برای نخستین بار، کاربر با چرخاندن درپوش پیچی به صورت پادساعتگرد نسبت به باز نمودن درب بسته بندی مبادرت می ورزد، قطعه چهارم نیز توسط زائده های بلندی که در داخل درپوش پیچی است، به سمت پایین، حرکت کرده و با سوراخ نمودن لایه آلومینیومی موجود بر روی بسته بندی(که پوشش مقوایی ندارد) درب بسته بندی را باز می نماید.

روش های بسته بندی آیروسل Aerosol

روش Aerosol یکی دیگر از انواع روش های بسته بندی مواد غذایی است. بسته های که مقاوم به نفوذ گاز بوده و یک عدد شیر برای انتقال محصول به بیرون را دارند تا کالای درون آنها که محبوس شده است به راحتی خارج گردند (یک محرک در زمانی که شیر آن باز می شود کالا را از درون بسته خارج می کند) در بسته های آیروسل ذرات هوا با گاز مخلوط می شوند که با خروج گاز از بسته، پراکنده می شوند. جنس این بسته می تواند فلز، شیشه، پلاستیک، کامپوزیت و به صورت یک یا چند لایه باشد. روش Aerosol یکی از بهترین روش های بسته بندی مواد غذایی است.

محاسن بسته بندی آیروسل

• قابلیت تهیه بسته با سایز و فرم های متنوع
• استحکام مکانیکی بالا
• داشتن تسهیلات خوب در حمل ونقل و انبار کردن کالا
• مقاومت در شرایط محیطی مختلف و حفظ کالاهای بسیار حساس برای مدت طولانی
• قابلیت بازیافت خوب
• قابلیت نگهداری کالا در حالت های جامد – مایع و به ویژه گاز

خصوصیات کلی

• تأمین مقدار مناسبی از محصول با توجه به مورد مصرف آن
• سهولت استفاده از کالا
• سهولت انتقال پیام محتوی درون بسته از طریق طراحی مناسب حجم، شکل و کلام
• سهولت در دسترس قرار دادن مواد از نظر شکل بسته و غیره؛ طوری که بتوان آن را در معرض دید قرار داد.
• سهولت در انهدام بسته، بعد از مصرف محتوی آن با توجه به حجم زیاد این گونه مواد زباله

پیشنهاد میکنیم مقاله زیر را نیز بخوانید:

انواع لیبل های هولوگرامی